• KIYI VE LİMAN YAPILARI, DEMİRYOLLARI, HAVA MEYDANLARI İNŞAATLARINA İLİŞKİN DEPREM TEKNİK YÖNETMELİĞİ

Ulaştırma Bakanlığından:

KIYI VE LİMAN YAPILARI, DEMİRYOLLARI, HAVA MEYDANLARI

İNŞAATLARINA İLİŞKİN DEPREM TEKNİK YÖNETMELİĞİNDE

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

             MADDE 1 – 18/8/2007 tarihli ve 26617 sayılı Resmî Gazete`de yayımlanan Kıyı ve Liman Yapıları, Demiryolları, Hava Meydanları İnşaatlarına İlişkin Deprem Teknik Yönetmeliğinin ekinde yer alan Kıyı ve Liman Yapıları, Demiryolları, Hava Meydanları İnşaatlarına İlişkin Deprem Teknik Esaslarının 2.1.5.1.2, 2.1.5.2.2, 2.3.2.1.4, 2.3.2.1.5, 2.3.2.1.6, 2.3.2.1.8, 2.3.2.2.2, 2.3.2.2.3, 2.3.2.3.4, 2.3.3.2, 2.3.3.3, 2.3.4.2.1, 2.3.4.2.2, 2.3.4.2.7, 2.3.4.8.2, 2.3.4.9 ve 2.3.4.12 numaralı bölümleri ekteki şekilde değiştirilmiştir.

             MADDE 2 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

             MADDE 3 – Bu Yönetmelik hükümlerini Ulaştırma Bakanı yürütür.

"2.1.5.1.2 – DGT Yöntemleri, (D1) depremi altında tüm kıyı ve liman yapılarının tasarımında kullanılabilir. Bu tür yöntemlerden Özel Sınıf`a ve Normal Sınıf`a giren yapıların (D2) düzeyindeki depreme göre tasarımında da yararlanılabilir (Bkz. Tablo 2.2 ve Tablo 2.3)."

"2.1.5.2.2 – ŞGT Yöntemleri`nin (D3) depremi altında Özel Sınıf`a giren kıyı ve liman yapıları için kullanılması zorunludur. ŞGT Yöntemleri Özel Sınıf`a ve Normal Sınıf`a giren yapıların (D2) düzeyindeki depreme göre tasarımında da kullanılabilir (Bkz. Tablo 2.2 ve Tablo 2.3).

Tablo 2.2. Ağırlık tipi ve palplanşlı rıhtım duvarlarına çesitli

deprem düzeylerinde uygulanacak tasarım yöntemleri

Tablo 2.3. Kazıklı iskele ve rıhtımlara çesitli

deprem düzeylerinde uygulanacak tasarım yöntemleri

                                                                                                                                                             "

"2.3.2.1.4 –  Kazıklı rıhtım ve iskelelerde kazıklar, çelik boru kazık, betonarme kazık veya öngerilmeli kazık olarak yapılabilir. Mutlak zorunluluk olmadıkça, rıhtım ve iskelelerde eğik kazık yapımından olabildiğince kaçınılmalıdır."

"2.3.2.1.5 – Çelik boru kazıkların kazık başlığı veya tabliye ile monolitik bağlantısı, ıslanma bölgesi boyunca kazığın içine doldurulan betondan kazık başlığına veya tabliyeye uzatılan betonarme donatıları ile sağlanacaktır. Çelik boru kesit, kazık başlığının veya tabliyenin altına en fazla pas payı kadar sokulacaktır. Monolitik bağlantıda, boru kazık iç çapına eşit çaplı betonarme kesit esas alınacaktır. Aynı bağlantı detayı, betonarme ve öngerilmeli kazıklarda da uygulanacaktır."

"2.3.2.1.6 – Kazıklı rıhtım ve iskelelerde, tabliye kirişlerinde plastik mafsal oluşumuna izin verilmeyecektir. Plastik mafsallar sadece kazıklarda ve/veya kazıkların kazık başlığı veya tabliye ile monolitik bağlantılarında meydana gelebilir (Bkz. 2.3.4.2)."

"2.3.2.1.8 – Kazıkların beton kalitesi en az C40, tabliyenin beton kalitesi ise en az C30 olacaktır. 2.3.3`e göre yapılan Dayanıma Göre Tasarım`da beton, donatı çeliği ve yapı çeliği için tasarım dayanımları, f_d , ilgili karakteristik dayanımların (f_k) malzeme güvenlik katsayılarına bölünmesi ile tanımlanır. 2.3.4`e göre yapılan Şekildeğiştirmeye Göre Tasarım`da ise, sadece kazıklarla sınırlı olmak üzere, öngerme çeliği hariç, tasarım dayanımı olarak ortalama dayanım (expected strength) – f_e  değerleri kullanılacak, malzeme güvenlik katsayıları gözönüne alınmayacaktır. Ortalama dayanım değerleri ile karakteristik dayanım değerleri arasındaki ilişkiler, beton için f_ce = 1.3 f_ck , donatı çeliği için f_ye = 1.17 f_yk , kazık çeliği için  f_ye = 1.1 f_yk olarak alınabilir. Tabliye elemanları ile kazıkların kesit hesapları, taşıma gücü ilkesine göre yapılacaktır. Betonarme elemanlar için TS-500, çelik elemanlar için ise ilgili uluslararası normlar kullanılacaktır."

"2.3.2.2.2 – Özel Sınıf`a ve Normal Sınıf`a giren tüm rıhtım ve iskelelerde çelik boru kazıkların et kalınlıklarının aşağıdaki koşulu sağlaması zorunludur:

                                                                                                                                          (2.4)

Bu bağıntıdaki c katsayısı aşağıdaki şekilde belirlenecektir:

(a) İskeleler için ucu açık olarak çakılan çelik boru kazıklarda, kazık içinde zemin tapasının bütün çakım derinliği boyunca doğal olarak oluştuğu durumlarda c = 0.12 alınabilir.

(b) İskeleler için ucu açık olarak çakılan çelik boru kazıklarda, zemin tapasının kazık ucunda çakım derinliğinden daha kısa bir kesimde oluştuğu ve çakım derinliğinin geri kalan üst kesiminde granüle kum dolgu yapıldığı durumlarda c= 0.12 alınabilir.

(c) İskeleler için ucu kapalı olarak çakılan çelik boru kazıklarda, bütün çakım derinliği boyunca kazık içine granüle kum dolgu yapıldığı durumlarda c = 0.12 alınabilir.

(d) Rıhtımlarda c = 0.12 alınabilmesi için, yukarıda tanımlanan (a) durumunda en az şevli dolgunun üst kotuna kadar kazık içine granüle kum dolgu yapılması, (b) ve (c) durumlarında ise kazık içinde mevcut granüle kum dolgunun en az şevli dolgunun üst kotuna kadar yükseltilmesi gereklidir.

(e) İskele ve rıhtımlarda ucu açık olarak çakılan kazıklarda kazık ucuna kadar foraj yapılması kaydıyla veya ucu kapalı olarak çakılan çelik boru kazıklarda, bütün kazık boyunca kazık içine beton dolgu yapılarak kompozit kazık oluşturulması durumunda c = 0.14 alınabilir. Beton kalitesi en az C30 olacaktır. 

(f) Yukarıdaki (b) ila (e) durumlarında belirtilen kazık içi kum veya beton dolgusunun yapılmadığı bütün durumlarda c = 0.08 alınacaktır."

"2.3.2.2.3 –  Özel Sınıfa ve Normal Sınıfa giren rıhtım ve iskelelerde betonarme ve öngerilmeli kazıkların spiral enine donatıları en az Denk.(2.5)`de verilen kadar olacaktır:

                                                                                                                                                (2.5)

Burada  ρ_s  spiral enine donatının aşağıda tanımlanan hacımsal oranını göstermektedir.

                                                                                                                                                  (2.6)

Çelik boru, betonarme ve öngerilmeli kazıkların 2.3.2.1.5`e göre kazık başlığına veya tabliyeye betonarme kesitlimonolitik bağlantısında; yarısı kazık içinde, diğer yarısı ise kazık başlığı veya tabliye içinde olmak üzere, en az L_p = 0.044 f_yk d_b [mm] bağıntısı ile hesaplanan kritik uzunluk boyunca boyuna donatılar, minimum değeri Denk.(2.5) ile verilen spiral donatı ile sarılacaktır. Burada f_yk ve d_b, sırası ile, bağlantıda gözönüne alınan betonarme kesitteki donatı çeliğinin karakteristik akma gerilmesini [MPa] ve çapını [mm] göstermektedir."

"2.3.2.3.4 – Kazıklı rıhtımların Dayanıma Göre Tasarımı`nda (DGT), daha ileri düzeyde güvenilir bir kazık-zemin etkileşimi modeli kullanılmadıkça, her bir kazık için tarama kotunun üstündeki eğimli taş dolgu kalınlığının üst yarısında kazıkla taş dolgu arasında herhangi bir etkileşim olmadığı varsayılabilir. Eğimli taş dolgu kalınlığının alt yarısında ise, tarama kotunun altındaki en üst zemin tabakasını temsil eden zemin yayları dikkate alınacaktır."

"2.3.3.2. Deprem Yükü Azaltma Katsayıları

1.2.2`de tanımlanan ivme spektrumuna göre bulunacak elastik deprem yükleri, aşağıda tanımlanan Deprem Yükü Azaltma Katsayısı R<sub>a</sub>`ya bölünerek azaltılacaktır. Tablo 2.8`de tanımlanan Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı R ≤ 1.5 olan taşıyıcı sistemlerde R<sub>a</sub> = R alınacaktır. R > 1.5 için ise doğal titreşim periyodu T`ye bağlı olarak Denk.(2.7) ile belirlenecektir. T_S 1.2.2`de tanımlanan spektrum köşe periyodunu göstermektedir.

                                                                       (2.7)

Tablo 2.8. Kazıklı iskele ve rıhtımlarda

Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayıları (R)

                                                                                                                "

"2.3.3.3. Azaltılmış Deprem Yükleri ile Doğrusal Elastik Analiz Yöntemleri

Azaltılmış deprem yükleri ile doğrusal elastik analiz için kullanılabilecek yöntemler, Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ve Mod Birleştirme Yöntemi`dir. Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi, sadece her iki deprem doğrultusunda da tam simetrisi olan düzenli sistemlere uygulanabilir. Diğer bütün rıhtım ve iskele sistemlerinde Mod Birleştirme Yöntemi kullanılacaktır."

"2.3.4.2.1 – Eğilme ve eksenel kuvvet etkisi altındaki kazıklarda doğrusal elastik olmayan davranışın idealleştirilmesi için, literatürde geçerliliği kanıtlanmış modeller kullanılabilir. Bu bağlamda, mühendislik uygulamalarındaki yaygınlığı ve pratikliği nedeni ile yığılı plastik davranış modeli` tercih edilebilir. Plastik mafsalhipotezi`ne karşı gelen bu modelde, çubuk eleman olarak idealleştirilen kazıklardaki iç kuvvetlerin plastik kapasitelerine eriştiği sonlu uzunluktaki bölgeler (plastik şekildeğiştirme bölgesi) boyunca, plastik şekildeğiştirmelerin düzgün yayılı biçimde oluştuğu varsayılmaktadır."

"2.3.4.2.2 – Kazıklarda plastik mafsalların oluşabileceği yerlere göre, plastik şekildeğiştirme bölgesinin uzunluğu (plastik mafsal boyu) aşağıdaki şekilde belirlenecektir:

(a) Kazıkların 2.3.2.1.5`e göre kazık başlığına veya tabliyeye betonarme kesitli monolitik bağlantısında oluşacak plastik mafsal için gözönüne alınacak plastik şekildeğiştirme bölgesi uzunluğu L<sub>p</sub> (plastik mafsal boyu), 2.3.2.2.3`de tanımlanan kritik uzunluk`a eşit alınacaktır.

(b) Tarama kotu altındaki zemin içinde veya rıhtımlarda dolgu zemin içinde oluşacak plastik mafsallarda, plastikşekildeğiştirme bölgesi uzunluğu (plastik mafsal boyu), kazığın çalışan doğrultudaki kesit boyutuna eşit alınacaktır (L_p =h)."

"2.3.4.2.7  – Nonlineer kazık modelinde;

(a) Kazık–zemin etkileşimini temsil eden ayrık zemin yaylarında, doğrusal elastik olmayan (nonlineer) kuvvet-yerdeğiştirme ilişkileri gözönüne alınacaktır. Bu ilişkiler, birbirine dik iki yatay doğrultuda (p-y eğrileri), ekseneldoğrultuda kazık çeperi boyunca (t-z eğrileri) ve kazık ucunda (Q-Z eğrileri) tanımlanacaktır (Bkz. "DLH GeoteknikTasarım Rehberi" ve orada belirtilen kaynaklar). Bu eğrilerin tanımladığı zemin parametrelerinin alt ve üst limitlerigözönüne alınarak ayrı ayrı hesap yapılacak, en elverişsiz sonuç tasarıma esas alınacaktır.

(b) Kazıkların alt ucunda eşdeğer ankastre mesnet tanımlaması yapılmayacaktır."

"2.3.4.8.2 – Amaca uygun olarak seçilen çelik ve beton modelleri kullanılarak, kesitteki eksenel kuvvet istemi altında yapılan analizden elde edilen iki doğrulu moment-eğrilik ilişkisi ile tanımlanan f_y eşdeğer akma eğriliği, Denk.(2.20) ile tanımlanan f_p plastik eğrilik istemine eklenerek, kazık kesitindeki f_t toplam eğrilik istemi elde edilecektir (Şekil 2.6):

                                                                                                                                                        (2.21)

Betonarme, öngerilmeli ve çelik boru kazıklarda beton, donatı çeliği, öngerme çeliği veya yapı çeliğinin birim şekildeğiştirme istemleri, Denk.(2.21) ile tanımlanan toplam eğrilik istemine göre moment-eğrilik analizi yapılarak hesaplanacaktır.

                           Şekil 2.6                                 "

"2.3.4.9. Kazıklarda Kesit Birim Şekildeğiştirme Kapasiteleri

Betonarme, öngerilmeli ve çelik boru kazıkların plastik şekildeğiştirme bölgelerinde beton, donatı çeliği, öngermeçeliği veya yapı çeliğinin birim şekildeğiştirmeleri cinsinden 2.3.4.8.2`ye göre elde edilen deprem istemleri, Tablo 2.10`da tanımlanan birim şekildeğiştirme kapasiteleri ile karşılaştırılarak, kesit düzeyinde taşıyıcı sistem performansı belirlenecektir.

Tablo 2.10. Kazıkların plastik kesitleri için tanımlanan

birim şekildeğiştirme kapasiteleri

                                                                                                                                       "

Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete`nin

Tarihi 

Sayısı

18/8/2007

26617